Odpowiedni sprzęt to kluczowy czynnik na polu walki, a znaczenie obuwia jest szczególnie istotne – jeśli nie masz stóp jak hobbit, możesz potrzebować butów odpowiednich na różne pory roku i tereny, żeby móc działać w warunkach polowych. W tym artykule przyjrzymy się obuwiu współczesnego żołnierza, jego cechom oraz przydatności w różnych sytuacjach.
Obuwie dawniej i dziś
Zanim technologia produkcji i materiałów osiągnęła obecny poziom, obuwie wytwarzano z różnych naturalnych surowców. Obecnie drewno czy trzcina są rzadko używane, ale popularnym materiałem była (i nadal jest) solidna skóra, którą następnie impregnowano i nasycano środkami odpowiednimi dla danej epoki. Właściwości obuwia poprawiano przez różne akcesoria, takie jak stuptuty, onuce i inne.
Wygląda na to, że ci goście mają ze sobą także onuce razem z resztą swojego kolorowego ekwipunku.
W dzisiejszych czasach obuwie ma wkładki jako komplet i używa się go głównie z odpowiednimi skarpetami. Obuwie stało się też wyspecjalizowane: są buty na różne tereny i pory roku, zoptymalizowane pod kątem temperatury, obecności wody i cech podłoża. W Fińskich Siłach Zbrojnych w terenie używa się zazwyczaj trzech rodzajów obuwia: butów bojowych, letnich kaloszy i grubszych zimowych kaloszy. Dla zapalonych outdoorowców, ogarniętych rezerwistów i profesjonalistów warto zaopatrzyć się w kilka par różnych butów, żeby wycisnąć maksimum z treningów i/lub aktywności na zewnątrz.
Kiedy sprzęt jest w porządku, można się skupić na najważniejszym – treningu i działaniu.
Czym są buty bojowe?
Porządne buty bojowe to zazwyczaj solidne obuwie przeznaczone do działań w terenie. Jednak ponieważ rodzajów misji jest mnóstwo, istnieją też buty o różnych cechach.
Buty z membraną
Buty bojowe z membraną charakteryzują się wodoodpornością i oddychalnością. Buty z membraną są idealne na zmienne warunki pogodowe – Gore-Tex i inne technologie membranowe pozwalają wilgoci wydostać się z buta w większości sytuacji, jednocześnie nie przepuszczając wody z zewnątrz. To czyni je uniwersalnym wyborem, szczególnie dla żołnierzy działających w zróżnicowanym terenie.
Pamiętaj jednak, że buty z membraną też wymagają pielęgnacji. Jeśli zewnętrzny materiał buta z membraną całkowicie przemoknie, traci on oddychalność. Wtedy para wodna z nogi nie wydostaje się z buta, mimo obecności membrany. A jeśli but z membraną nabierze wody od góry, to woda zostaje w środku.
Bez membrany
Przy odpowiedniej i sumiennej impregnacji oraz konserwacji, buty bojowe bez membrany również mogą być całkiem wodoodpornym obuwiem.
But bojowy bez membrany entuzjaści często podkreślają trwałość i wentylację przy wyborze – nie ma tu membrany, która mogłaby się uszkodzić. Te buty zaprojektowano z myślą o lekkiej konstrukcji i optymalnej cyrkulacji powietrza, dzięki czemu są idealne dla żołnierzy działających w suchych warunkach. Buty bez membrany są zazwyczaj lżejsze od modeli z membraną. Przy odpowiedniej i regularnej pielęgnacji oraz konserwacji, buty bez membrany mogą być również stosunkowo wodoodporne.
A poza tym, jeśli i tak wiesz, że zamoczysz stopy, buty, skarpety i bieliznę, to membrana nic ci nie da. Tak bywa u osób, które ćwiczą pływanie w pełnym oporządzeniu. W niektórych sytuacjach buty można też po prostu zdjąć na czas przeprawy przez wodę.
Materiał zewnętrzny butów bojowych
- Skóra
- Oddycha całkiem nieźle i jest wodoodporna przy odpowiedniej i ciągłej impregnacji, nawet bez membrany
- Zachowuje sztywny kształt tam, gdzie but się nie zgina, a z czasem staje się elastyczna tam, gdzie trzeba
- Wymaga rozchodzenia, często droższa i cięższa
- Schnięcie trwa dłużej niż w przypadku materiałów syntetycznych
- Syntetyk
- Lżejszy i często wygodniejszy od razu po wyjęciu z pudełka
- W suchych warunkach wentylacja jest świetna, zwłaszcza bez membrany
- Materiał zazwyczaj nie jest tak trwały jak skóra
- Wodoodporność zależy od mocnej impregnacji DWR i membran
- Kombinacja
- Łączy zalety skóry i syntetyku
- Łączy też wady skóry i syntetyku, czyli kompromis
Jakie są najlepsze buty taktyczne?
Odpowiedź jest prosta: najlepsze buty to te, które pasują do twojej roli i zadania – czy biegasz po nierównym terenie z dużym obciążeniem, czy jest zimno, czy sucho; to są pytania, które musisz sobie zadać przy wyborze obuwia.
Zazwyczaj skóra polecana jest zarówno na suche, jak i mokre, zimne warunki – natomiast oddychające i lekkie materiały syntetyczne najlepiej sprawdzą się w bardzo gorącym klimacie. Jeśli musisz wszędzie chodzić w jednej parze butów, warto wziąć pod uwagę przede wszystkim usztywnienie kostki i odporność na zimno.
Oprócz głównego materiału, buty często mają różne plastikowe wzmocnienia. Na przykład, jeśli spędzasz dużo czasu na strzelnicy, wstając i klękając na szorstkim betonie, nieosłonięty nosek buta może się szybko przetrzeć lub nawet pęknąć.
Niskie buty
Niskie buty to dobry wybór w sytuacjach, gdzie liczy się lekkość, szybkie poruszanie się i wygoda. Niskie buty są zwykle noszone przez jednostki specjalistyczne, wszelkiego rodzaju kontraktorów ochrony oraz żołnierzy działających wewnątrz budynków. Taktyczne sneakersy wyglądające jak cywilne buty pozwalają też w razie potrzeby nieco zmniejszyć swój militarny wygląd.
AKU Selvatica Tactical GTX.
Jeśli zastanawiasz się, jak nosić buty bojowe do jeansów, upewnij się, że spodnie dobrze współgrają z wybranym obuwiem. Zwykle wybiera się spodnie, które są nablużowane lub ściągnięte na cholewce buta, żeby uniknąć dostawania się piasku czy innych śmieci do środka. Jeśli to nie problem, niskie buty mogą być najlepszym i najmniej rzucającym się w oczy wyborem do jeansów lub innych cywilnych spodni.
Gumowce
Gumowce to klasyczny wybór na bardzo mokre warunki – przynajmniej w Finlandii. Wysoka cholewka chroni stopy przed wodą i błotem, a najlepiej sprawdzają się na bagnistych terenach (czyli większości Finlandii). Wodoodporność gumowców jest świetna, ale oddychalność bardzo ograniczona w porównaniu do innych opcji. Przy noszeniu gumowców kluczowy jest wybór skarpet i akcesoriów (filcowe wkładki, suszenie itd.). Są też zimowe wersje gumowców, które są absolutnie najlepsze na głęboki śnieg i do stacjonarnej roboty w warunkach arktycznych.
Zimowe gumowce to dobry wybór do pracy stacjonarnej w zimowych warunkach.
Buty zimowe
Niektóre buty bojowe są specjalnie zaprojektowane jako Buty zimowe, przeznaczone do zimnych i śnieżnych warunków, takie jak Salomon Toundra. Łączą materiały izolacyjne i najczęściej wodoodporność z membraną, co sprawia, że są szczególnie skuteczne w wymagających zadaniach północnej zimy (czyli przez większość roku w Finlandii). Buty zimowe zapewniają ciepło i, dzięki sztywnej i wysokiej cholewce, stabilizują kostkę na nierównym i zdradliwym śniegu oraz lodzie.
Bojowe buty z arktycznym sznytem.
Akcesoria i konserwacja
Oprócz wyboru butów pamiętaj o odpowiednich narzędziach i środkach do pielęgnacji – i regularnie dbaj o swoje obuwie. Swoją parę butów możesz też dopasować przy pomocy różnych wkładek i sznurowadeł , jeśli to konieczne. Kolejna ważna sprawa to zaopatrzenie się w odpowiednie skarpety, pasujące zarówno do buta, jak i do warunków. W tej kwestii zazwyczaj polecamy skarpety Wełna Merino. Do bardzo przewiewnych, ale nieprzemakalnych butów możesz również dokupić wodoodporne skarpety jako uzupełnienie.
Podsumowanie & Gdzie kupić buty wojskowe
Jeśli musisz radzić sobie przez cały rok z jedną parą butów, najbardziej rozsądnym wyborem będą buty bojowe z membraną, dobrane z odpowiednimi do pory roku skarpetami.
AKU Selvatica Tactical Mid GTX.
Wybór obuwia przez żołnierza zawsze zależy od wymagań misji. Buty bez membrany i bardzo przewiewne sprawdzą się szczególnie w suchych warunkach, natomiast kalosze mogą być odpowiednie na podmokłym terenie. Do własnego zestawu obuwia przemyśl teren, warunki pogodowe i swoje potrzeby ruchowe – każdy typ buta ma swoje miejsce i zastosowanie. Jeśli musisz radzić sobie przez cały rok z jedną parą butów, najbardziej rozsądnym wyborem będą buty bojowe z membraną, dobrane z odpowiednimi do pory roku skarpetami.
Warto kupować buty w sprawdzonych sklepach oferujących uznane marki i zawsze przymierzyć buty przed zakupem, bo rozmiarówka i kształt butów różnych producentów mogą się od siebie różnić. W tym artykule znajdziesz linki do konkretnych typów obuwia, ale całą naszą kolekcję butów znajdziesz tutaj.
Jeszcze jedna rzecz: Wybierając rozmiar konkretnego buta, weź pod uwagę grubość i rodzaj skarpet, których zamierzasz używać z tym modelem.